Urografia w rezonansie magnetycznym (urografia MR) jest procedurą diagnostyczną, która wykorzystuje pole magnetyczne rezonansu, a czasami także środki kontrastujące, do oceny układu moczowego. Jest to bezpieczna alternatywa dla tradycyjnej urografii, która wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie.
Urografia MR – wskazania
Wskazania do urografii rezonansem magnetycznym mogą być różnorodne i zależą od konkretnej sytuacji klinicznej oraz podejrzeń diagnostycznych lekarza prowadzącego. Ostateczna decyzja o wykonaniu tego badania powinna być podejmowana indywidualnie dla każdego pacjenta.
- Złogi w drogach moczowych: Urografia MR może być wykorzystywana do wykrywania złogów, takich jak kamienie nerkowe lub moczowodowe, które mogą powodować blokady lub utrudnienia w przepływie moczu.
- Wrodzone wady układu moczowego: Badanie to może pomóc w diagnozowaniu wrodzonych anomalii, takich jak poszerzenie miedniczek nerkowych, agenezja nerek (brak rozwoju jednej lub obu nerek) czy też inne wady strukturalne układu moczowego.
- Urazy narządów układu moczowego: Urografia MR może być stosowana do oceny urazów nerek, moczowodów, pęcherza moczowego i innych struktur układu moczowego.
- Poszerzenie lub zwężenie dróg moczowych: Jest to istotne w przypadku podejrzenia poszerzenia (np. rozszerzenie miedniczek nerkowych) lub zwężenia (np. zwężenie moczowodów) dróg moczowych, które mogą prowadzić do problemów z odpływem moczu.
- Uchyłki ściany pęcherza moczowego: Urografia MR może pomóc w identyfikacji uchyłków ściany pęcherza moczowego, w przypadku dużych lub licznych uchyłków mogą wystąpić problemy z pełnym opróżnieniem pęcherza, co może prowadzić do częstszego oddawania moczu, nawracających infekcji lub uczucia pełności pęcherza.
- Niezidentyfikowane przeszkody w odpływie moczu: Badanie to może być używane w przypadku podejrzenia obecności przeszkód w drogach moczowych (w tym zmian rozrostowych – nowotworów), co może prowadzić do różnych objawów, takich jak trudności z oddawaniem moczu, krwinkomocz czy nawracające infekcje układu moczowego.
Co o zdrowiu pacjenta mówią wyniki urografii MR?
Wyniki urografii MR pozwalają na ocenę kształtu, położenia, wielkości i funkcji nerek oraz struktury dróg moczowych. Dzięki temu badaniu można również wykryć nieprawidłowości, takie jak guzy, kamienie czy urazy, a także ocenić ewentualne zwężenia, poszerzenia dróg moczowych,
Wyniki urografii należy zawsze skonsultować z lekarzem. Dla pacjenta najkorzystniejszym rozwiązaniem jest konsultacja wyników rezonansu z lekarzem, który skierował go na badanie. Interpretacja będzie łatwiejsza ze względu na informacje, jakie uzyskał od pacjenta podczas wcześniejszych wizyt, a także przedstawione mu wyniki innych badań, jeśli były wykonywane.
Przygotowanie pacjenta do urografii
Jako, że środek kontrastujący usuwany jest z organizmu przez nerki, przed jego podaniem konieczna jest ocena funkcji tych narządów. W tym celu pacjent musi przedstawić aktualne wyniki badania stężenia kreatyniny we krwi. Badanie to pozwala ocenić funkcję nerek.
Przed wykonaniem urografii MR konieczne jest przygotowanie pacjenta, ubranie wygodnego ubrania bez metalowych elementów, zaprzestanie spożywania pokarmow minimum godzinę przed badaniem (jeżeli podczas badania będzie podawany kontrast) oraz w niektórych przypadkach odstawienie leków, takich jak metformina.
Lekarza kierującego na badanie należy poinformować o przyjmowanych lekach, następnie stosować się do jego zaleceń dotyczących ewentualnego odstawienia ich przed urografią MR.
Jak przebiega urografia MR?
Przebieg badania urografii MR można opisać krótko poszczególnymi krokami:
- Wypełnienie ankiety wykluczającej przeciwwskazania do badania: Pacjent zostaje poproszony o wypełnienie ankiety medycznej, która ma na celu wykluczenie ewentualnych przeciwwskazań do przeprowadzenia badania, takich jak ciąża, alergie na składniki kontrastu czy endoprotezy z metali reagujących w polu magnetycznym.
- Ułożenie pacjenta: Po wypełnieniu ankiety pacjent zostaje poproszony o wyjęcie z kieszeni wszelkich metalowych i elektronicznych przedmiotów. Następnie zostaje ułożony na ruchomym stole, zwykle na plecach.
- Podanie środka kontrastującego: Przed przeprowadzeniem badania urografii dynamicznej w MR, pacjentowi zostaje podany środek kontrastujący, który poprawia widoczność struktur układu moczowego na obrazach rezonansu magnetycznego. Urografia statyczna przeprowadzana jest bez podania środka kontrastującego.
- Wykonywanie serii obrazów: Po podaniu kontrastu (jeżeli wykonujemy urografię dynamiczną, przy urografii statycznej nie podaje się kontrastu) pacjent zostaje przesunięty do wnętrza aparatu rezonansu magnetycznego, gdzie przeprowadzane są serie obrazów. Czas trwania badania może wynosić od kilkunastu do kilkudziesięciu minut, w zależności od protokołu badania i potrzeb diagnostycznych.
Podsumowując, pacjent najpierw wypełnia ankietę medyczną, po czym zostaje ułożony na stole do badania, może mieć podany środek kontrastujący (ale nie zawsze jest to wymagane), a następnie przeprowadzane są serie obrazów za pomocą rezonansu magnetycznego. Cały proces może trwać od kilkunastu do kilkudziesięciu minut.
Urografia w rezonansie magnetycznym– co po badaniu?
Po dynamicznej urografii MR, tak jak po każdym badaniu z kontrastem, należy wypić około 2 litrów płynów celem skuteczniejszego usunięcia środka kontrastującego wraz z moczem. Kobiety karmiące piersią powinny wstrzymać karmienie na 2 dni.
Po badaniu pacjent otrzymuje również płytę CD z wykonanymi podczas badania obrazami MR, a opis badania odbiera w wybrany przez siebie sposób w określonym czasie.
Urografia – przeciwwskazania
- Dowolny implant lub urządzenie elektroniczne reagujące w polu magnetycznym (np. rozrusznik serca, biostymulator pompy insulinowej, neurostymulator, implant ślimakowy i aparaty słuchowe)
- Zaciski/klipsy do tętniaków wewnątrzczaszkowych (chyba, że są wykonane z tytanu)
- Ciąża (należy ocenić stosunek ryzyka do korzyści)
- Nie należy stosować kontrastu dożylnego u pacjentek w ciąży
- Metaliczne ciało obce w oku
- Metalowy odłamek lub kula w ciele
Czy po urografii MR mogą wystąpić powikłania?
Tak, choć powikłania po badaniach rezonansem magnetycznym są stosunkowo rzadkie, głównie dotyczą zastosowania środka kontrastującego. Oto niektóre z możliwych powikłań:
- Reakcje alergiczne: W niektórych bardzo rzadzkich przypadkach pacjenci mogą wykazywać reakcje alergiczne na użyty kontrast. Objawy mogą obejmować wysypkę skórną, świąd, obrzęk twarzy lub gardła, duszność i inne objawy alergiczne. Te reakcje mogą być łagodne lub poważne i wymagają interwencji medycznej.
- Nerkopochodne włóknienie układowe (NSF) jest rzadkim, ale potencjalnie poważnym powikłaniem, dlatego pacjenci z niewydolnością nerek lub innymi czynnikami ryzyka powinni być dokładnie ocenieni przed zastosowaniem gadolinowych środków kontrastowych. W pracowniach MR Diagnostic konieczne jest posiadanie przez pacjenta aktualnego wyniku kreatyniny, jeśli ma zostać przeprowadzone badanie z użyciem kontrastu. Dodatkowo, w celu zmniejszenia ryzyka, w naszych pracowniach preferujemy korzystanie ze środków zawierających gadobutrol (Gadovist), który cechuje się najniższym ryzykiem wystąpienia NSF.
Warto jednak podkreślić, że samo badanie rezonansem magnetycznym jest bezpieczne i nieinwazyjne.